Friday, July 20, 2018
Wednesday, July 18, 2018
Tuesday, July 17, 2018
शालेय विज्ञान मंडळ (School Science Club)
शालेय विज्ञान मंडळ (School Science Club )
— अमेरिकन लोकांनी प्रथम या कार्यक्रमाला “ शास्त्र मंडळ ” असे नाव दिले. पुढे
भारताने ही कल्पना स्वीकारली व इ. स. १९५५ पासून भारतामध्ये विज्ञान मंडळाची स्थापना होवू लागली.
— व्याख्या : मुलांसाठी मुलांनी
चालवलेले व मुलांचेच असते. या कार्यक्रमामुळे विद्यार्थ्यात शास्त्रीय दृष्टीकोन
निर्माण होतो. अभिरुचि निर्माण होते व त्यांच्यामध्ये कृतीशीलता आणली जाते. अशा
उपक्रमाला विज्ञान मंडळ म्हणतात.
विज्ञान मंडळाची उद्दिष्टे
— शास्त्रीय दृष्टीकोन बिंबवणे.
उदा. चुकीच्या रूढी, परंपरांना फाटा देणे.
— शास्त्रीय शोध व निसर्गातील कुतुहुल शोधून काढण्याची सवय
विद्यार्थ्यांना लावणे.
उदा. गुरुत्वाकर्षण व इंद्रधनुष्य.
— शास्त्रीय छंदाची आवड निर्माण करणे.
उदा. साबण बनविणे, शाई बनविणे.
— शास्त्रीय तत्वे व बाह्य वातावरण यांच्यातील साम्य पहाण्याची संधी
देणे.
उदा. विशिष्ट गुरुत्व.
— विद्यार्थ्याची शास्त्रीय दृष्टी विशाल करणे.
— विद्यार्थ्यात बारकाईने निरीक्षण करण्याची शक्ति निर्माण करणे
— विज्ञान नियम व महत्वाचे व्यवहारातील उपयोग जाणून घेणे.
उदा. न्यूटनचे गतीविषयक नियम.
— नवनवीन घडामोडींचा परिचय करून देणे.
उदा. टेस्ट ट्यूब बेबी, अंतराळ संशोधन.
विज्ञान मंडळाची रचना
मुख्याध्यापकांनी विज्ञान शिक्षकाच्या मदतीने
मंडळाची घटना,
कार्यकारी मंडळ स्थापन करावे. व त्यांनी खालील
कामेकरावीत
v मंडळाचा हेतु काय असावा?
v मंडळाचे नाव काय ठेवावे?
v सभासद कोण असतील व ते कसे निवडावे?
v पैसा कसा जमवावा? कार्यक्रम कोणते घ्यावेत?
विज्ञान शिक्षक: विद्यार्थ्यांना मार्गदर्शन व
प्रेरणा देणे. विविध कार्यक्रम राबवून यशस्वीपणे पार पाडणे.
कार्यकारी मंडळ : कार्यकारी मंडळात पुढील
व्यक्तींचा समावेश होतो व त्यांची कार्ये पुढीलप्रमाणे.
अध्यक्ष : नियोजनपूर्व कार्यक्रमाच्या वेळी
अध्यक्ष म्हणून व कार्यकारी मंडळांच्या बैठकांच्या वेळी उपस्थित राहणे.
सचिव : सभेच्या कामकाजाचा वृतांत ठेवणे. पत्र
व्यवहार करणे.
सहसचिव : सचिवाला मदत करणे.
ग्रंथपाल : विज्ञान मंडळाची पुस्तक खरेदी करून
त्याचे रजिष्टर ठेवणे. तसेच पुस्तक देवाण-घेवाण करणे.
कोषाध्यक्ष : कार्यकारी मंडळाची मंजूरी घेवून
मंडळासाठी लागणारे साहित्य खरेदी करणे. त्याची नोंद ठेवेणे.
बातमीदार : विज्ञान मंडळाने घेतलेल्या
कार्यक्रमाच्या बातम्या देणे.
सदस्य : प्रत्येक इयत्येचा एक
विद्यार्थी/विद्यार्थीनी सदस्य म्हणून घ्यावा.
विज्ञान मंडळाचे कार्यक्रम
Ø वैज्ञानिक सहली : निसर्ग स्थळांना भेटी देणे.
Ø विज्ञान जत्रा व विज्ञान प्रदर्शन भरविणे.
Ø वैज्ञानिक साधी उपयुक्त उपकरणांची निर्मिती करणे.
Ø विद्यार्थ्यांना वैज्ञानिक चित्रपट, शोध, फिल्मस्ट्रिप दाखविणे.
Ø वैज्ञानिक मॉडेल व वैज्ञानिकांच्या माहितीचेतक्ते तयार करणे.
Ø वैज्ञानिक वस्तुसंग्रह करून प्रदर्शन भरविणे.
Ø वैज्ञानिक दिन साजरे करण
Ø (राष्ट्रीय विज्ञान दिन, राष्ट्रीय वसुनंधरादिन, राष्ट्रीय ओझोन बचाव दिन)
Ø भाषणे आयोजित करणे.
Ø विज्ञान हस्तलिखित तयार करणे.
Ø अंध:श्रद्धा निर्मूलन कार्यक्रम आयोजित करणे.
विज्ञान मंडळ यशस्वी होण्यास आवश्यक घटक
Ø आर्थिक तरतूद, वेळ, साधने, मार्गदर्शन इत्यादि सोयी असाव्यात.
Ø विज्ञान शिक्षक कामकाजात तरबेज,
हुशार, धडपडया अडचनीतून मार्ग काढणारा असावा.
Ø वस्तुसंग्रह भरविणे, व्याख्याने आयोजित करणे, उपकरणे तयार करणे व प्रदर्शनासाठी जागा उपलब्ध असावी.
Subscribe to:
Posts (Atom)